نظریۀ رخص شرعیه در فقه امامیه

Authors

  • زهره کاظمی دانشجوی دکتری رشتۀ مطالعات زنان دانشگاه تربیت مدرس
Abstract:

ضرورت تدوین فقهی آسان در عرصۀ عمل (رخصت‌های شرعی)، گفتمان فقهی معاصر و مطمح نظر بسیاری از کسانی است که راهکارهای عمل به احکام آسان‌تر و سهل‌تر را جست‌و‌جو می‌کنند (چون شریعت اسلامی از ازل بر اساس آسانی و دفع حرج و سختی بنا نهاده شده است). از سوی دیگر، پیچیدگی زندگی امروزی، انتظار‌های دنیای کنونی از دین در کنار ضرورت‌های تقلیل‌گرایی در عمل به احکام شرعی اولیه و عام، ما را به جست‌و‌جوی رخصت‌ها در شرایط ناشی از ضرورت‌ها و نیازمندی‌های زندگی امروزی سوق می‌دهد. در واقع، سازوکار عمل به آرای مبتنی بر تسهیل فقه اسلامی، از جملۀ کاربست‌ها و راهکارهای ضرورت همسویی معرفت اسلامی با تغییر و مواجهۀ تعمیم‌پذیر با مقتضیات زمانی و مکانی و مراعات مصالح عام ناشی از این تغییرات است. مشروط بر آنکه این همسویی مبتنی بر رخصت‌ها، با نصوص و مبادی شریعت در تعارض نباشد. این پژوهش پس از تعریف‌های مفهومی و مصداقی رخص شرعیه به روش استقرایی، به احصای مصادیقی از اخذ به رخص شرعیه در آرای فقیهان امامیه می‌پردازد تا نظریۀ رُخصت‌های شرعی را در فقه امامیه به‌عنوان مبنای مشروعیت قانونگذاری و یک روش قانونگذاری مشخص و عملی مطرح کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تتبع رخص شرعیه و کاربرد آن در حقوق خانواده

ضرورت اتخاذ سیاست شرعی مبتنی بر تیسیرگرایی و تسهیل در عرصه تقنین، در کنار ضرورت های تقلیل گرایی در عمل به احکام شرعی اولیه و عام که ناشی از ضرورت ها و نیازمندی های زندگی امروزی است، ما را به جستجوی از رخصت های شرعی در حقوق خانواده سوق داد. تیسیرگرایی در اجتهاد به عنوان گفتمان فقهی معاصر، ماهیت ثابت/ متغیّر فقه را بر همه وجوه حیات انسانی ثبات می بخشد و افق های نوینی را فرا روی فقیهان مصلحی قرار م...

15 صفحه اول

«نماز در معابد اهل کتاب» از نگاه فقه اسلامی دیدگاه‌ها و نظریۀ معیار امامیه

در فقه اسلامی جواز تصرف، خلو از نجاست و تصویر از جملۀ شرایط مکان نمازگزار محسوب می‌شود؛ برابر رویکرد برخی از فقهیان اهل سنت و شیعه، این شرایط در معابد اهل کتاب مفقود است؛ زیرا از یک سو این اماکن وقف عبادت اهل کتاب و معمولاً دارای تصویر هستند و از سوی دیگر مبنای نسخ شرایع و نجاست اهل کتاب، مانع اعتبار این اماکن برای انتفاع معنوی است؛ از این‌رو اقامۀ نماز در آنها خالی از اشکال نیست. در پژوهۀ حاضر ...

full text

تعارض شهادات در فقه امامیه

چکیده وقتی بین شهادت‌ها نسبت تضاد برقرار باشد شهادت‌ها با هم تعارض پیدا می‌کنند. در این صورت چهار حالت پیش می‌آید؛ گاهی دو طرف دعوی بر عین ید دارند، و گاهی یکی از آنها بر مورد نزاع ید دارد؛ در این صورت یا شاهدان هر دو طرف سبب ملکیت را بیان می‌کنند و یا گواهان هیچ‌کدام سبب ملکیت را بیان نمی‌کنند، و یا اینکه تنها گواهان فردی که بر مال سلطه مالکی دارد، سبب ملکیت را بیان می‌کنند و یا بالعکس. سبب م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 47  issue 1

pages  171- 191

publication date 2014-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023